Waarom zijn honden zo trouw?

Honden staan bekend om hun loyaliteit, maar is dit een echte emotionele band of simpelweg overlevingsinstinct? De wetenschap kiest in dit geval de kant van het emotionele sentiment.

Honden maken hun titel van "Beste vriend van de mens" waar, maar veel baasjes vragen zich af of deze toewijding het resultaat is van een emotionele band of dat je hond gewoon uit eigenbelang handelt. De wetenschap is het er grotendeels mee eens dat hondentrouw toch echt ontstaat vanwege de emotionele band die honden krijgen met hun baasje.

Om ons te helpen de toewijding van honden te begrijpen, is het nuttig terug te kijken op de gedeelde evolutionaire geschiedenis van hond en mens. De meeste onderzoekers zijn het erover eens dat wederzijdse voordelen leidden tot de domesticatie van honden, die uiteindelijk leidde tot onze hedendaagse metgezellen.

Overgebleven buit van menselijke jachtpartijen bood een kant-en-klare bron van voedsel voor wilde honden om te scharrelen, en na verloop van tijd kregen de hondachtigen die de aanwezigheid van mensen beter accepteerden gemakkelijker toegang tot voedsel.

Het selectief fokken van deze vriendelijkere hondensoorten kan ook een rol gespeeld hebben bij de vorming van onze huisdieren, want honden vervulden later rollen als waakdieren en gezelschapsdieren. Er zijn bewijzen dat mensen al zo'n 13.000 jaar geleden honden begroeven in de buurt van hun nederzettingen.

Met de komst van de moderne hondensoort kwamen er veranderingen die honden in staat stelden uitstekende leerlingen te worden van menselijke sociale signalen. In een recentelijk gepubliceerd artikel ontdekten onderzoekers bijvoorbeeld dat honden een sterkere reactie vertoonden op mensen die huilden dan op degenen die gewoon praatten of neurieden. Dit gold ongeacht of de hond de eigenaar van de hond was of een vreemde, wat wijst op een hoge mate van emotionele aanleg als het gaat om het begrijpen van mensen.

Andere studies vonden dat, bij interactie met elkaar, zowel mensen als honden een stijging ervaren van het knuffelhormoon oxytocine, dat vrijkomt bij positieve sociale ervaringen zoals het omhelzen van iemand van wie je houdt. Een andere studie ontdekte dat wanneer honden de geuren van hun baasje opsnoven, ze een positieve associatie vormden door activering van de nucleus caudatus, een beloningscentrum van de hersenen.

Deze veranderingen gecombineerd met de natuurlijke behoefte van honden aan een sociale groep hielpen bij het ontstaan van de moderne huisdieren die we familie noemen. Groepsgedrag is een overlevingsmechanisme voor honden, die voor hun eigen overleving en welzijn afhankelijk zijn van het succes van hun roedels.

Veel dierexperts geloven dat deze roedelmentaliteit ook geldt voor de relatie van onze huisdieren met hun menselijke familieleden. Roedels overleven omdat groepsleden van elkaar afhankelijk zijn en onze huisdieren brengen deze mentaliteit mee in hun hedendaagse sociale kringen, wat bijdraagt aan de loyaliteit die honden aan de dag leggen als het om hun geliefde mensen gaat.